Dożywocie to nie darowizna

Z uzasadnienia najnowszego orzeczenia SN z dnia 1 czerwca 2022 roku, wydanego w sprawie I NSNc 551/21 (wyrok Izby Kontroli nadzwyczajnej i Spraw Publicznych) m.in. wynika, że jeżeli nabywcy nieruchomości zapewnili dożywotnikowi świadczenia określone umową dożywocia (które mają wymierną wartość ekonomiczną i są charakterystyczne dla takiej umowy), to nie można uznać, że kontrakt taki ma na celu obejście ustawy i jest w konsekwencji nieważny na podstawie art. 58 § 1 Kodeksu cywilnego.

Umowa darowizny nie jest umową wzajemną, a zobowiązania moralne z zasady nie mają żadnej doniosłości prawnej. Inaczej jest z umową dożywocia, która zobowiązuje nabywcę nieruchomości do zapewnienia dożywotnikowi utrzymania przez spełnienie określonych w jej treści świadczeń. Spełnienie takiego obowiązku wymaga utrzymywania bliskich stosunków osobistych pomiędzy stronami, a przynajmniej pozostawania w styczności.

Jeżeli zatem umowa ma charakter wzajemny i odpłatny, to wyklucza to uznanie jej za darowiznę.

dr Igor Baranowski- notariusz w Legionowie